Abstract:
Quechua chanka
PNPI nisqapi ruraykuna riqsichiwasqanchikqa ñawpaq llaqtakunapa munasqankuta kay “Agenda Multisectorial para el Desarrollo Integral de los Pueblos Indígenas u Originarios” (Cultura - 2019), “Plan de Acción Indígena para la Defensa de la Amazonía, los Pueblos y el Clima de la Humanidad” (AIDESEP - 2018) nisqa documentokunapi mañakuyninku kaqkunawanmi rurakurqa, chaynallataq octubre killa 2019 watamanta marzo killa 2020 watakama ñawpaq llaqtayuqkunapa huñunakuyninkupi tallerkunapipas mañakuyninkuwan.
Estadupa rurayninkunapi llapan runakuna yanapakunankuraykum, Ministerio de Cultura riqsichiwanchik PNPI nisqapi ruraykunata ima willakuykunatapas chaskinankurayku, kay documentuta aswan allinchanapaq. Chaypaqmi, yanapakuy munaq huñunakuykunawan chaynallataq ñawpaq llaqtakunapa huñunakuyninkunawanpas huñunakuykuna, forokuna chaynallataq tallerkunapas kanqa, ruraykuna churasqanta allinta qawanankupaq.
Llaqtata tapukuy tukuruptin, manaraq decreto supremo nisqa lluqsichkaptinmi PNPI nisqapi kaq ruraykunamanta consulta previa kanqa ñawpaq llaqtayuqkunapaq, Convenio 169 de la OIT chaynallataq Ley N° 29785, Ley del derecho a la consulta previa a los pueblos indígenas u originarios nisqakunapi kamachisqanmanhina. Kayqa tukuy suyunchikpim rurakunqa, ñawpaq llaqtayuqkunapa huñunakuyninkunawan.
PNPI nisqa, 5.9 millon ñawpaq llaqtayuq runakunapa derechonkuta allin aypananta munan.