Resumen:
Aimara
PNPI uka  tantiyata amtawi wakichataxa apthapiwa pueblos indígenas ukana kunaymana wakisirinakapa aka ”Agenda Multisectorial para el Desarrollo Integral de los Pueblos Indígenas u Originarios” (Cultura - 2019), ukhamaraki “Plan de Acción Indígena para la Defensa de la Amazonía, los Pueblos y el Clima de la Humanidad”(AIDESEP - 2018) ukampina, ukhamarusa mathapiwinakana kikiparaki talliranakana apasiwayki kunaymana  organizaciones indígenas ukanakampi   octubre phaxsitpacha 2019 maratpacha  marzo de 2020 ukakama.
Jach’a mathapiwi amtawinakana  takinitaki wakisiri amtanakani,  Ministerio de Cultura ukaxa  PNPI ukwa uñanchayi arxatata amuyunaka katuqañataki ukhamatha khust’ayañataki. Aka ch’amanchawinxa apasiniwa kunaymana mathapiwinaka, foros kikiparaki talliranaka organizaciones indígenas uka qutuchanakampi aruskipañataki.
Consulta pública ukasti tukuyxarakiniwa janïra decreto supremo apsuskiphana, consulta previa ukasti jiskt’asirakiniwa poblaciones indígenas ukanakaru kuntixa
PNPI uka uñanchayki marco del Convenio 169 de la OIT ukatha Ley N° 29785, Ley del derecho a la consulta previa a los pueblos indígenas u originarios taqi ukanakana. Ukasti Perú suypachanwa apasini organizaciones indígenas ukanakami chika.
PNPI ukasti 5.9 millones ukhani jaqinakataki arxataña muni  pueblos indígenas u originarios ukchhapirinakataki.